Horizontaal scrollen weer toegestaan?

Ik adviseer al jarenlang om horizontaal scrollen te vermijden in software. Dat adviseer ik vooral omdat gebruikers gewend zijn dat software zo werkt. Wellicht heeft dit advies herziening nodig. Ik zag namelijk dat horizontaal scrollen doelbewust is verwerkt in het startscherm van Windows 8. Deze software wordt zo vaak gebruikt dat het publiek gewend raakt aan een nieuw gebruik. Zo kan een nieuwe conventie ontstaan. De opkomst van touchscreens in tablets en smartphones speelt in dit verhaal ook een rol. Daarin vindt horizontaal scrollen plaats via een simpel handgebaar (swipe). Daardoor wordt horizontaal scrollen steeds gangbaarder.

Het gekke is dat horizontaal scrollen op zich niet zo raar is. Scroll is het Engelse woord voor boekrol en wat blijkt; boekrollen rolden vaak van links naar recht (of van rechts naar links in het hebreeuwse voorbeeld hieronder). 

Ik vraag me wel af of een lange tekst lekker weg leest als deze op een beeldscherm is vormgegeven zoals een boekrol. Het horizontaal doorlopen van een reeks afbeeldingen of iconen kan echter prima. 

Persoonlijk vind ik diversiteit in webdesign wel aardig. Dus wat mij betreft aan de slag met horizontaal scrollen! Alleen moet er wel iets aan het scrollwiel op de muis gebeuren. Tot die tijd kun je je muis gewoon even een kwartslag draaien :)

Drukknop

Ik zit in de sprinter richting Den Haag. De trein stopt en ik wil de deuren openmaken. De knop zit op een logische plek; op de deur. Ik druk op de knop. Bij het indrukken zegt de knop ‘klik’ en gaan de lichtjes rond de knop even uit. Het indrukken is kennelijk gelukt. Alleen de deur gaat niet open. Ik druk nogmaals en wacht even, maar nog steeds gebeurt er niets. Na de derde keer gaat de deur open. Toch vreemd dat je drie keer moet drukken voordat de deur opengaat…

Op de terugweg pak ik dezelfde trein. Als de trein stopt, zie ik waar het aan ligt. Voordat de deuren opengaan, schuift eerst een trede uit aan de buitenkant van de trein. Vervolgens gaan de deuren open. Omdat ik aan de buitenkant sta, zie ik dat er iets gebeurt na het drukken op de knop. Daardoor ervaar ik de wachttijd niet als storend.

Voor software geldt de vuistregel dat bij een reactietijd langer dan 1 seconde mensen afhaken. Je moet dan aangeven dat de computer aan het ‘denken’ is, via draaiende radertjes bijvoorbeeld. Dan moet je nog steeds wachten, maar je ziet wel dat iets gebeurt. Hetzelfde geldt kennelijk voor fysieke drukknoppen.

Bij moderne fietsverkeerslichten is dit principe toegepast. Je drukt op de knop en de lichtjes rond de knop geven aan hoe lang het nog duurt voordat het licht op groen springt. Het is echter nog maar de vraag of iedereen nu braaf voor het rode stoplicht blijft wachten.

Hoe leg je dat uit?

Ik gaf laatst uitleg over Microsoft Word aan een tiener. Vraagt die tiener: “wat betekent dat plaatje linksboven?”.“Nou…”, antwoord ik, “dat betekent opslaan”. Ik zie de wenkbrauwen van de tiener licht omhoog gaan. “Dat plaatje” ga ik verder, “stelt namelijk een diskette voor”. De wenkbrauwen gaan nog een stukje verder omhoog. “Toen ik zo oud was als jij gebruikte we een diskette om bestanden op te slaan. Het is een platte schijf van ongeveer 10 bij 10 cm die je in de diskdrive duwde, net zoiets als je nu een cd in de computer stopt. Je kon er ongeveer 2 Mb op kwijt.”. “Ja ja…” antwoordt de tiener, “ik wist niet dat jij al zo oud was.” Met de uitleg is het daarna niet meer goed gekomen…

Het huidige icoon heeft geen relatie meer tot de werkelijkheid en is dus niet meer gebruiksvriendelijk. Wat mij betreft komt Word met een nieuw icoontje voor 'opslaan'. Maar hoe moet die er dan uitzien? Als ik vanuit de mappenmetafoor doordenk, kom ik op het volgende:

Maar ja, wat weet zo'n oude man als ik er nu van?

Per ongeluk gebeld

Mijn iPhone staat bijna altijd aan, maar ik neem niet alle telefoonoproepen aan. Laatst werd ik gebeld. Ik keek op het scherm wie er belde. Hmm… in die persoon heb ik nu even geen zin, dacht ik. Ik weiger de beller zodat deze in mijn voicemail belandt. Als ik even later op mijn iPhone kijk, zie ik dat het telefoonicoon een ‘badge’ met een ‘1’ bevat.



Dit betekent dat er een gemiste oproep is. Als ik zo’n badge zie, wil ik ervoor zorgen dat deze zo snel mogelijk weggaat. Het voelt op de een of andere manier niet goed om zo’n badge te hebben. Ik word er onrustig van.
De procedure om de badge te laten verdwijnen is om de gemiste oproep te bekijken. Ik open de tab ‘Recent’ en zie bovenaan de lijst de gemiste oproep staan (ik heb in het plaatje de namen onherkenbaar gemaakt).



Ik druk op het pijltje naar rechts om de gemiste oproep te bekijken. Kennelijk drukte ik er naast want de telefoon belt nu naar het nummer van de gemiste oproep. Oeps… De persoon die ik net bewust had geweigerd had de telefoon kennelijk nog niet opgeborgen, want deze nam direct op. Ehhmm ja… wat zeg je dan? “Hoi, Ik heb je eigenlijk per ongeluk gebeld. Ik had namelijk geen zin om met je te praten, maar ik heb er een hekel aan als mijn telefoonicoon een ‘badge heeft en die iPhone heeft zulke verrekte kleine knopjes dat ik naast het pijltje klikte en toen dacht de telefoon dat ik je wilde terugbellen. Nou… doeggg”? Nee.
Uiteindelijk heb ik maar overheen gepraat; “Hoi met Herman, je had net gebeld?”. Dus dat liep gelukkig met een sisser af.

De nieuwste iPhone schijnt een groter scherm te hebben. Geen overbodige luxe wat mij betreft, mits de knoppen dan ook iets groter zijn.